مقدمه
درابتدا انسان ها بوسیله شکار حیوانات وثمر نباتات نیازمندی های خودرا مرفوع می ساخت. اما این وضعیت رفته رفته به یک تحولات دیگری دچار گردید که دیگر انسان ها قادر به تامین نیازمندی های خویش به تنهایی نبود، وضعیت موجود به دامنه بزرگتر توسعه یافت که حالت اجتماعی را به خود گرفت.
وضعیتی که رنگ و بوی جدیدی به خود گرفت انسان ها زنده گی جمعی را مقدم بر زنده گی تنهایی قراردادند. از این به بعدافراد باهم رابطه ایجاد کردند ودر شغل های مختلف با همدیگر مشترک کار می کردند تا غذاولباس مورد ضرورت خودرا از این طریق تهیه نمایند.
اراضی کشت زار دراولین حالت وسیله خوبی برای ادامه زنده گی بود، اما! بعداً انقلاب صنعتی زمینه صنعت سازی را در کشورها مروج ساخت . درین روند انسان ها دست به ایجاد تاسیسات صنعتی زدند وکارخانه های بزرگ را ساختند ؛ بوسیله ماشین های بزرگ کالاهای مورد ضرورت جامعه شان را به تولید گرفتند. این حالت یک پیچیده گی خاصی را در خود ایجاد کرد که به آن بحران یاد می کنند . حالت که وضعیت عادی یک کارخانه را به پراگنده گی مبدل می کند وتولید به درستی صورت نمی گیرد این مسئله است که مالکان کارخانه به آن مواجه می شوند.
از همین جهت موضوع را به تحقیق گرفتم تا درنخست تعریفی از بحران داشته باشم فرایند بحران را بیان نمایم ،مراحل بحران ، استراتیژی های مدیریت بحران، انواع دیدگاه نسبت به بحران، ویژه گی مثبت بحران،انواع بحران وراهکار را دراین جابه تحریر درآوردم تا افراد را کمک کرده بتوانم.
با احترام
میرحسین «تلاش»
مدیریت بحران
بحران چیست؟
بحران ازواژه لاتنی krisisو از واژه انگلیسیcrisis مأخذگردیده که به معنی وضعیت نامطلوب ، وضعیت نا بهنگام شرایط یا حالت اظطراب از آن افاده می گردد.
واژگان کلیدی بحران:
1- رویکرد سیستمی. 2- رویکرد تصمیم گیری.3- تعادل.4- ثبات.5- تهدید.6- فشار زمانی .7- محدودیت گزینه. 8- غافلگیری.
تعاریف بحران:
1- موقیعتی است که درآن امکانات ومنابع معمولی فرد برای تحمل وسازگاری باشرایط ممکن رویداد یا به موجب بروز واکنش های عاطفی ورفتاری مختلفی شود.
2- حادثه ای که بصورت نا گهانی اتفاق افتاده وبرطرف کردن آن نیازمند ی اقدامات اساسی وفوق العاده است.
3- وقایعی که درانجام امور جاری بصورت دفعی خلا ایجاد میکند.
4- وقایعی که بر اعتبار سازمان تاثیر دارد، موجب از بین رفتن زمان می شود ، یا موجب جلب توجه دولت ومردم می شود.
5- تغییر عظیمی است که یکباره دریک وضعیت صور می پذیرد.
بحران شناسی چیست؟
داکتر حسین« حسینی»: بحران شناسی بخشی مهمی از فرایند مدیریت بحران وپژوهش های مربوط به آن را اتکمیل می دهد شناخت هر چه دقیق تربحران، هم چون هر حوزه مدیریتی دیگری ، به کنترول وهدایت هر چه موثر تر آن کمک کرده ومدیران بحران می توانند با تفکیک تفصیلی مسئه پیش رو، آن را مدیریت پذیر گرداند.
مدیریت بحران چیست؟
1- مدیریت بحران، پیش بینی ،تدارک وآمادگی قبلی برای رویه رویی ودفع رویداد های است که بقا وحیات سازمان را مورد تهدید جدی قرار میدهند.
2- فرایند برنامه ریزی ، سازماندهی ، هدایت ، رهبر وکنترول فعالیتهای لازم برای پیشگری ومداخله دربحران وسالم سازی بعد از وقوع آن.
فرایند مدیریت بحران:
1- دریافت وضبط نشانه های بحران.
2- آماده شدن برای جلوگیری از وقوع بحران.
3- مقابله با بحران پست از وقوع آن ومحدود کردن دامنه خسارات آن .
4- بازسازی ومرمت آثار بحران.
5- تجربه اندازی وآموختن مستمر به منظور بهبود استراتیژی مدیریت بحران.
مراحل بحران:
1- مرحله قبل از بحران( پیش بینی، پیشگیری،آمادگی).
2- مرحله شروع بحران ( هشدار، مصونیت ، ارزیابی مقدمات وآغاز بیسج).
3- حین بحران( پاسخگوی سریع، امداد ونجات).
4- مرحله پس از بحران( بهبود ، بازسازی ، توسعه مجدد).
استراتژی های سه گانه مدیریت بحران:
1- مراحل اصلی برنامه ریزی برای کنترول بحران.
2- رفتار ها وفنون موثر مدیریت بحران.
3- ایجاد یک نظام ارتباطی.
رشد
بلوغ چرخه حیات بحران تولد
افول
مرگ
انواع دید گاه نسبت به بحران:
1- دیدگاه سنتی : براساس این دیدگاه اساساً یک پدیده منفی ومخرب است. به هر نحوی میبایست از آن پرهیز کرد( استراتیژی انفصالی یا واکنشی).
2- دیدگاه قانون طبیعی : براساس این دیدگاه بحران ها یک قانون طبیعی زندگی بشری وبخشی از حیات اجتماعی اند که بایستی آنها ررا پذیرفته وبه مقابله موثر با آنها
پرداخت.(استراتژی فعال).
3- دید گاه فعال: براساس این دیدگاه بحران های برای رشد وتوسعه وپویای هرسیستمی لازم بوده بروز آنها در جهت نوع نظم درنظام طبیعت است.
4- دیدگاه چینی : درزبان چینی واژه (ویجی) معادل واژه بحران است که معنای خطر وفرصت میدهد. به عقیده چینی ها هر بحرانی اگر های از موقیعت را درخود دارد.
بحران بانگرش مثبت به آن می تواند فرصت هایی برای سیستمی بحران زاده ایجاد کند واین بدان خاطر است که دربحران مجموعه امکانات، ساختارها ،نیروی انسانی، توانمندی قانونی...وبه خوبی می توانند باهم ترکیب وتقویت انسجام ویک پارچگی درسیستم منجر شوند.
تنها سازمان هایی می توانند بحران را به فرصت مبدل سازند که در مورد استراتیژی فعال را اتخاذ نمایند. مثلاً بمباران اتمی، جاپان را چاپان کرد.
ویژگی های مثبت بحران:
1- تسریح درایجاد تغییر وتحولات.
2- ظهور استراتیژی ها وتصمیمات بدیع ونوآورنده.
3- تقویت انسجام ویکپارچگی.
4- توسعه نقش ها ومسولیت ها.
5- تقویت حس همدلی وهمکاری.
6- شوک وارد کردن به سیستم وبیدار سازی آن.
7- جلوگیری از بروز بحران های بزرگتر با آگاه سازی سیستم.
دودیدگاه درزمینه چگونگی ایجاد بحران:
1- بحران زایده پیچیدگی های (تکنولوژی مدرن).
2- عاملی انسانی وخطاهای تصمیم گیری.
انواع بحران
1- انواع بحران نسبت به موضوع:
1- بحران های طبیعی.2- بحران های اقتصادی.3- بحران های اجتماعی. 4- بحران های فرهنگی . 5- بحران های امنیتی.6- بحران های تاریخی.
7- بحران های تاریخی . 8- بحران های روانشناختی.9- بحران های زیست محیطی.
2- انواع بحران برحسب دوره زمانی:
1- بحران های ناگهانی. 2- با سرعت بوجود میآیند.3- قابلیت پیش بینی کلی دارند.
4- از یک رویداد شخصی یک دفعه ای شروع می شوند. 5- دریک زمان ثابت به وقوع می پیوندند.
- بحران های تدریجی :
1- درطول زمان به وجود میآیند .
2- قابلیت پیش بینی بالایی دارند.
3- واضح وروشن نیستند.
4- از عدم انطباق سیستم با چندین جنبه از محیط بوجود میآیند.
3- انواع بحران( برحسب مدیریت بشری)
1- بحران های اداری یا مترقبه.
2- بحران های غیر اداری یا غیر مترقبه.
راهکار:
1- ساختن یک برنامه کارآ.
2- برنامه ریزی چند مرحله ای صورت گیرد وبه اساس مراحل مقدماتی به مبارزه بپردازد.
3- موجودیت یک تیم باابتکار.
4- ایجاد روابط منظم بین خود کار کنان ومیان مدیر.
5- آگاهی لازم از اوضاع اجتماع وجامعه .
6- توان مندی مجریان.
والسلام
میرحسین«تلاش»
منابع:
1- داکتر حسین « حسینی»، بحران چیست؟
2- انترنت.
3- یاداداشت نامه.
