راهکار برای صلح افغانستان
استاد دانشگاه
1. ایجاد ساختار تشکیلات صلح: در این ساختار علاوه بر گروه های ذینفوذ جامعه دیپلمات های فعال نیز نقش داشته باشند تا در میز مذاکره بر موضوعات صلح فایق آیند.
2. هنجارسازی: برای رسیدن به صلح قواعد مشخص ومعین در کار است تا ساختار تشکیلات صلح به اساس آن مدیریت شود واز جانب دیگر، طرف های درگیر مطابق آن آمادگی های لازم را داشته باشند.
3. تبلیغات هنجارها: برای اینکه این هنجارها به اطلاع طرف درگیر برسد وهمچنان ذهن سازی شود، باید تبلیغات گسترده انجام شود.
4. اجماع ملی: برای رسیدن به صلح، ضرورت به تدویر اجماع ملی است تا خواسته های ملت به تصویر کشانیده شود که به صورت روشن؛ تحت کدام شرایط وخواسته های ملت طرف درگیر حاضر به انجام مذاکره شوند.
5. اجماع فراملی: در تدویر این اجماع، تمام دولت های درگیر به خاطر رسیدن به یک توافق کلی منسجم شوند وقاطعانه بر تصمیمات شان ایستادگی نمایند، در اینجا لازم است تا تعهداتی را دولت ها در قبال هم داشته باشند وبرای انجام دادن آن متعهد شوند.
6. تشکیل میز مذاکره: در میز مذاکره، نمایندگان دولت های درگیربا دست داشتن تعهدات اجماع فراملی، نماینده ایجاد کننده جنگ، بحران ودهشت افگن ویا مخالفان نظام با دست داشتن خواسته های شان، دیپلمات ها وگروه های ذینفوذ ساختار تشکیلاتی صلح آن کشوربا دست داشتن خواسته های اجماع ملی.
7. آغاز مذاکره: اجماع فراملی تعهدات شان را روی میز بگذارد، همچنان دیپلمات ها وگروه های ذینفوذ ساختار تشکیلاتی صلح آن کشور خواسته های اجماع ملی را سر میز بگذارند بعد طرف مذاکره خواسته های شان را بگذارند تا نقاط مشترک واختلاف دریافت شود. با دریافت نقاط اختلاف بحث صورت گیرد تا نتیجه حاصل شود.
8. بعد از رسیدن به نتیجه، متن تعهدات برای اشتراک کنندگان تدوین شود تمام نمایندگان حاضر آن را امضاء کند.
9. متن امضاء شده در مذاکره به تصویب پارلمان وتوشیح رئیس جمهوردولت طرف درگیر مخالفان نظام برسد.
10. خواسته ها به تحقق رسد.
کشورهای درگیر در موضوع صلح افغانستان: پاکستان، عربستان سعودی، تاجیکستان، ازبکستان، چچن، قطر، مصرو ترکیه.
کشورهای حاشیه: ایران، چین، هند و روسیه.
ناظران: امریکا واتحادیه اروپا.